Diwrnod yn y Drenewydd: Taith Drwy Hanes, Diwylliant a Natur

Mae'r Drenewydd, y dref fwyaf ym Mhowys, yn sefyll allan ymhlith ei chymdogion yn y Canolbarth gyda'i hanes cyfoethog yn gyn-ganolfan i'r fasnach decstilau o'r 19eg ganrif. Er bod y ffatrïoedd oedd yn cynhyrchu gwlanen wedi eu disodli gan fasnach fodern, mae pensaernïaeth drawiadol y dref yn ein hatgoffa o'i rôl lewyrchus yn ystod y Chwyldro Diwydiannol, pan enillodd y llysenw 'Leeds of Wales.'' Yn swatio ar hyd yr Hafren droellog, mae tarddiad y Drenewydd yn dyddio'n ôl i'r cyfnod canoloesol, er iddi ffynnu'n wirioneddol yn ystod y cynnydd yn y galw am wlân o Gymru. Heddiw, mae'n hwb bywiog, modern ar gyfer pentrefi cyfagos, gyda Broad Street yn ganolbwynt—ffordd agored lydan, brysur gydag amrywiaeth o siopau, tafarndai, caffis a bwytai, sy'n cynnig brandiau cyfarwydd a thrysorau lleol. Mae pensaernïaeth y stryd, sy'n cynnwys tai tref brics coch, siopau Fictoraidd, ac adeiladau hanner-pren du a gwyn traddodiadol, yn rhoi llinell amser weledol o dreftadaeth y dref.

Bore

Amgueddfa Decstilau Newtown

Dechreuwch eich diwrnod drwy ymchwilio i orffennol diwydiannol y Drenewydd yn Amgueddfa Decstilau'r Drenewydd. Wedi'i lleoli mewn hen ffatri gwehyddu gŵydd llaw o'r 19eg ganrif ar Commercial Street, mae'r amgueddfa'n mynd â chi ar daith drwy hanes tecstilau cyfoethog y dref. Archwiliwch y peiriannau gwehyddu hynafol, gwyliwch arddangosiadau crefft gwlân, a dysgwch sut y trawsnewidiwyd y dref o ganolfan farchnad wledig i bwerdy tecstilau yn ystod y Chwyldro Diwydiannol. Mae bythynnod cyn weithwyr yr amgueddfa ar y llawr gwaelod yn ychwanegu cyffyrddiad personol at yr hanes.

Amgueddfa Robert Owen

Bydd taith gerdded fer yn mynd â chi i Amgueddfa Robert Owen, er cof am fab enwocaf y Drenewydd. Dysgwch am Robert Owen, y diwygwr diwydiannol a chymdeithasol a osododd y sylfeini ar gyfer y mudiad cydweithredol byd-eang ac a enillodd deitl 'sosialydd cyntaf Prydain'. Archwiliwch ei ymdrechion i wella amodau gwaith yn ystod y Chwyldro Diwydiannol a'i syniadau gweledigaethol ar gyfer cymdeithas decach. Os bydd amser yn caniatáu, ewch i weld adfeilion Eglwys y Santes Fair ar lannau’r Hafren i weld bedd Owen.

Cinio

Cinio ar Broad Street

Ewch draw i Broad Street am ginio hyfryd. Mae'r stryd siopa brysur hon yn cynnig cymysgedd eclectig o gaffis, tafarndai a bwytai, sy'n berffaith ar gyfer pryd hamddenol. Mwynhewch gymysgedd o flasau lleol tra'n ymsugno awyrgylch bywiog ffordd agored ganolog y Drenewydd, wedi'i hamgylchynu gan bensaernïaeth hanesyddol sy'n adleisio treftadaeth y dref.

Prynhawn

Oriel Davies Gallery

Ar ôl cinio, ewch am dro i Oriel Davies Gallery, sydd ar ymyl Parc Dolerw. Mae'r man celf cyfoes hwn yn arddangos arddangosfeydd deinamig gan artistiaid o Gymru a rhyngwladol. Crwydrwch drwy ei arddangosion creadigol, neu, os ydych yn teimlo eich bod wedi'ch ysbrydoli, cymerwch ran yn un o weithdai ymarferol yr oriel. O baentio i wehyddu, mae'n ffordd wych o archwilio eich ochr artistig eich hun.

Bryn Trehafren

Nesaf, ewch draw i Fryn Trehafren am ychydig o antur awyr agored. Os ydych chi'n hoff o feicio neu'n mwynhau taith gerdded gyda golygfeydd, mae'r bryn hwn yn cynnig rhywbeth i bawb. Cerddwch neu feiciwch ar hyd ei lwybrau, neu os ydych yn teimlo'n anturus, ewch ar y trac pwmp BMX neu'r llwybr beicio mynydd oddi ar y ffordd. Gyda golygfeydd trawiadol dros y Drenewydd, mae'r fan hon yn rhoi cyffro a chyfle i ymlacio yng nghanol natur.

Gyda’rNos

Theatr Hafren

Dewch â’ch diwrnod i ben gyda rhywfaint o adloniant byw yn Theatr Hafren, prif leoliad perfformiadau'r Drenewydd. Dewiswch o amrywiaeth o sioeau, gan gynnwys theatr, comedi, dawns neu gerddoriaeth fyw. Os bydd amser yn caniatáu, edrychwch ar yr oriel, sy'n arddangos gwaith celf a ysbrydolwyd gan dirweddau trawiadol Cymru o amgylch y Drenewydd.

Pethau Hynod ac Annisgwyl

Pryce Jones: Busnes Archebion Post Cyntaf y Byd

Darganfyddwch sut roedd brethynnwr lleol wedi chwyldroi manwerthu drwy greu'r busnes archebion post cyntaf. Roedd ei gwsmeriaid yn cynnwys y Frenhines Victoria a Florence Nightingale!

Amgueddfa WH Smith

Camwch i'r gorffennol yng nghangen W H Smith y Drenewydd, sydd wedi'i hadfer i'w chynllun ym 1927. Mae'r amgueddfa fach i fyny'r grisiau yn rhoi cipolwg diddorol ar hanes y gadwyn eiconig Ym Mhrydain.

Pont Halfpenny 

Dysgwch am darddiad Pont Halfpenny, croesfan hanfodol dros yr Hafren. Er i'r bont bresennol gael ei hadeiladu ym 1972, mae ei tharddiad yn dyddio'n ôl i'r 19eg ganrif, pan dalodd teithwyr ddimai i groesi.