Trefaldwyn

Yn swatio o dan y graig frig lle saif ei chastell canoloesol, mae Trefaldwyn yn dref farchnad hardd gyda chynllun stryd heb ei newid ers dros wyth canrif, sy’n arddangos ei phensaernïaeth Fictoraidd a Sioraidd gyfoethog. Yn agos at y ffin â Lloegr, mae'r dref hyfryd hon yn cyfuno ei threftadaeth falch â chymuned fywiog, fodern. Mae Broad Street sydd yng nghanol y dref yn creu argraff gyda thai tref Sioraidd gwych a’r Neuadd y Dref hanesyddol. Mae Trefaldwyn yn ffynnu gyda marchnad wythnosol, digwyddiadau diwylliannol megis y Monty Lit Fest, a pherfformiadau Shakespeare awyr agored. Mae ei strydoedd â siopau, caffis a bwytai dengar ar eu hyd, gydag uchafbwyntiau gan gynnwys trysorfa Bunners ac arteffactau lleol diddorol Amgueddfa'r Hen Bell.

Treuliwch ddiwrnod gyda ni yn darganfod Sir Drefaldwyn: 

Bore

Cychwynnwch eich taith yn Broad Street:

Dechreuwch eich diwrnod gyda thaith gerdded hamddenol ar hyd stryd ganolog Trefaldwyn, Broad Street. Edmygwch y tai tref Sioraidd hardd a Neuadd y Dref o frics coch trawiadol ym mhen draw'r stryd. Peidiwch â cholli'r placiau llwyd sy'n rhoi manylion hanesyddol diddorol iawn am y dref.

Ymwelwch ag Eglwys Sant Nicolas:

Nesaf, ewch i Eglwys Sant Nicolas o’r 13eg ganrif ar Church Bank. Yn yr eglwys, rhyfeddwch ar y to trawst-morthwyl trawiadol, y groglen ganoloesol sydd wedi'i cherfio’n hardd, a bedd addurniadol yr 16eg ganrif yr arglwydd lleol Richard Herbert. Yn y fynwent, chwiliwch am Fedd y Lleidr, sy’n gysylltiedig â chwedl leol o anghyfiawnder.

Archwiliwch Bunners:

Taith fer o'r eglwys, ymwelwch â Bunners ar Stryd Arthur. Mae'r siop hen-ffasiwn hon, sy'n cael ei rhedeg gan yr un teulu ers 1892, yn cynnig amrywiaeth eang o nwyddau cegin i feiciau cwad. Mae'n brofiad siopa hyfryd, hiraethus na ddylid ei golli.

Hanner dydd

Amgueddfa'r Hen Bell:

Ewch i Amgueddfa'r Hen Bell, sydd mewn tafarn o'r 16eg ganrif yn flaenorol. Mae'n cael ei rhedeg gan wirfoddolwyr o Gymdeithas Ddinesig Trefaldwyn, ac mae'n cynnig casgliad cyfoethog o arteffactau lleol, gan gynnwys mapiau hynafol, offer gofaint, ac eitemau o gloddio Castell Trefaldwyn. Mae'n ffordd wych o ymchwilio i hanes y dref.

Cinio

Cymerwch seibiant yn un o gaffis neu fwytai cartrefol Trefaldwyn. Mwynhewch bryd o fwyd blasus wrth ymsugno’r awyrgylch hanesyddol. P'un a ydych am bryd o fwyd sylweddol neu fyrbryd ysgafn, bydd digon o opsiynau ar eich cyfer.

Prynhawn

Castell Trefaldwyn

Ar ôl cinio, gwnewch eich ffordd i adfeilion dramatig Castell Trefaldwyn. Gallwch naill ai gerdded drwy'r lôn Conduit serth neu yrru i'r maes parcio hygyrch. Unwaith yno, archwiliwch yr adfeilion a mwynhewch y golygfeydd syfrdanol sy'n ymestyn am filltiroedd. Mae gan y gaer hon o'r 13eg ganrif, a adeiladwyd gan Harri III, hanes diddorol ac mae'n cynnig lle perffaith ar gyfer myfyrio a ffotograffiaeth.

Archwiliwch Siopau a Marchnadoedd Lleol

Ewch yn ôl i'r dref ac edrychwch o gwmpas mwy o siopau hyfryd Trefaldwyn. Os yw'n ddydd Iau, peidiwch â cholli'r farchnad wythnosol, traddodiad ers 1227. Mae'n llecyn llawn berw lle gallwch ddod o hyd i bopeth o gynnyrch ffres i grefftau unigryw.

Gyda’r Nos

Gweithgareddau Diwylliannol

Gan ddibynnu ar yr adeg o'r flwyddyn, efallai y bydd digwyddiad diwylliannol ar gael. Cadwch olwg am y Monty Lit Fest, sy'n cynnwys awduron o Gymru a thu hwnt, neu berfformiadau Shakespeare awyr agored ar dir y castell. Mae'r digwyddiadau hyn yn ffordd wych o ddod â'ch diwrnod i ben wedi’ch ymgolli mewn diwylliant lleol.

Cinio gyda’r nos

Mwynhewch gynio gyda’r nos yn un o fwytai gwych Trefaldwyn. P'un a yw'n well gennych awyrgylch tafarn clyd neu brofiad bwyta mwy ffurfiol, mae'r dref yn cynnig amrywiaeth o ddewisiadau sy'n addas ar gyfer eich chwaeth.

Nos

Ymlaciwch

Os ydych chi'n aros dros nos, ewch am dro gyda'r nos drwy strydoedd hanesyddol y dref, gan fwynhau'r awyrgylch heddychlon. Meddyliwch am eich diwrnod ac efallai cynllunio eich ymweliad nesaf â'r dref farchnad hyfryd a hanesyddol hon.

Trefaldwyn: Pethau Hynod ac Annisgwyl Ychwanegol

Trosedd a Chosb: Ewch i fynwent Eglwys Sant Nicolas i ddod o hyd i gofebion yr Heddwas William Davies a John Davies, yr olaf sy'n adnabyddus am chwedl Bedd y Lleidr.

Crïwr y Dref: Gwrandewch am lais uchel a chloch sy’n canu crïwr y dref, sy'n atgof byw o ddyddiau cyn y cyfryngau newyddion modern.

Lleiniau Burgess: Sylwch ar led unffurf tai ar hyd Broad Street, nodwedd hanesyddol sy'n dyddio'n ôl i gynllunio tref y 13eg ganrif.

Theatr yn y Castell: Yn yr haf, mwynhewch berfformiadau Shakespeare awyr agored yng Nghastell Trefaldwyn.

Cyn-Garchar y Sir: Darganfyddwch borth godidog hen Garchar Sir Drefaldwyn, bellach yn rhan o gartref preifat, sy'n adlewyrchu hanes Fictoraidd y dref.